در مقاله زیر به شرایط ثبت انحلال شرکت های سهامی و مسئولیت محدود خواهیم پرداخت.
یکی از انواع شرکت ها ، شرکت سهامی خاص است که تمامی سرمایه آن در هنگام ثبت شرکت، فقط توسط موسسین پرداخت می‌شود.
ثبت انحلال شرکت‌های سهامی
۱- زمانی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است، انجام داده یا انجام آن غیرممکن شده باشد.
هر شرکتی برای موضوعی تشکیل می‌شود. به عنوان مثال شرکتی را از نوع سهامی خاص فرض کنید که برای انجام یک پروژه راه سازی ایجاد شده است. وقتی که این پروژه تمام شود، شرکت نیز منحل می‌شود.
۲- در صورتی که شرکت برای مدت معین تشکیل شده باشد. در این شرایط پس از پایان مدت، شرکت منحل می‌شود.
به عنوان مثال در اساسنامه ذکر شده است که این شرکت سهامی خاص به مدت ۳ سال ایجاد شده است. در پایان سال سوم، شرکت منحل خواهد شد مگر این‌که مدت آن تمدید شده باشد.
۳- در هر موقع که مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام، به هر علتی حکم به انحلال شرکت بدهد.
در مواقعی که شرکا و سهامداران شرکت بخواهند شرکت را منحل کنند، باید مجمع عمومی فوق العاده را دعوت کنند و موضوع انحلال شرکت را مورد بررسی قرار دهند. در صورتی که دو سوم اعضای حاضر در مجمع، رای به انحلال شرکت بدهند، شرکت منحل خواهد شد.
۴- در صورت صدور حکم قطعی دادگاه
هر یک از طلبکاران شرکت سهامی خاص، برای دریافت حقوق معطل مانده خود، می‌توانند انحلال شرکت را از طریق دادگاه درخواست کنند. دادگاه با بررسی دلایل، می‌تواند، به انحلال شرکت سهامی خاص حکم دهد!
ثبت انحلال شرکت با مسئولیت محدود
در قانون تجارت در بند‌های «ب» ، «ج» و «د» ماده ۱۱۴ موارد مربوط به انحلال شرکت بامسئولیت محدود قید شده است.
تصمیم شرکا :
در صورت تصمیم عده‌ای از شرکا که میزان سهم آن‌ها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد.
نصف شدن سرمایه شرکت :
در صورتی که به واسطه ضررهای وارده به شرکت نصف سرمایه شرکت از بین برود یکی از شرکا می‌تواند درخواست انحلال کند. دادگاه باید دلایل این شریک را موجه بداند. هم‌چنین سایر شرکا نیز نباید با پرداخت سهم او موافق باشند.
فوت یکی از شرکا :
در صورتی که یکی از شرکا فوت شود و به موجب اساسنامه شرکت، فوت شریک باعث انحلال شرکت باشد، شرکت منحل خواهد شد.
ثبت انحلال شرکت های تجاری
هر یک از شرکت های تجاری به دلایلی قانونی منحل می‌شوند، برخی از این دلایل بین شرکت‌ها مشترک هستند.
ثبت انحلال شرکت تضامنی
در قانون تجارت، شرایط خاصی ذکر شده که به موجب آن یک شرکت تضامنی از بین می‌رود.
در ماده ۱۳۶ قانون تجارت علت‌های انحلال شرکت تضامنی اینگونه ذکر شده است :
دلایل انحلال شرکت تضامنی :
۱ـ درمورد فقرات ۱ و۲ و۳ ماده ۹۳
۲ـ درصورت تراضی تمام شرکاء
۳- درصورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء مطابق مواد ۱۳۹ و۱۴۰٫
۴ـ درصورت فسخ یکی ازشرکاءمطابق ماده ۱۳۷٫
۵ـ درصورت ورشکستگی یکی از شرکاء مطابق ماده ۱۳۸٫
۶- درصورتی که یکی ازشرکاء به دلایلی انحلال شـرکت را از محکمـه تقاضـا نمایـد و محکمه آن دلایل را موجه دانسته حکم به انحلال بدهد.
* تبصره : درمورد گزینه ۶ هرگاه دلائل انحلال منحصرا مربوط به شریک یا شرکاء معین باشد محکمه مـی‌توانـد بـه تقاضای سایر شرکاء بجای انحلال حکم اخراج آن شریک یا شرکای معین را بدهد.
ثبت انحلال شرکت تعاونی
در ماده ۵۴ قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران نوشته شده است که :
شرکت ها و اتحادیه های تعاونی در موارد زیر منحل می‌شوند.
۱- ورشکستگی طبق قوانین مربوط
۲- تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده
۳- توقف فعالیت بیش از یک سال بدون عذر موجه کاهش
۴- عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط پس از ۳ بار اخطار کتبی در سال به وسیله وزارت تعاون بر طبق آیین‌نامه مربوط
۵- تعداد اعضاء از حد نصاب مقرر در صورتی که حداکثر ظرف مدت ۳ ماه تعداد اعضاء به نصاب مقرر نرسیده باشد.
۶- انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه مربوط در صورتی که در اساسنامه مدت تعیین شده باشد و مجمع عمومی مدت را تمدید نکرده باشد.
ثبت انحلال شرکت مختلط
رعایت مقررات مواد ۱۳۶، ۱۳۷، ۱۳۸، ۱۳۹، ۱۴۰ را درخصوص انحلال شرکت های مختلط طبق ماده ۱۶۱ الزامی می باشد.
۱- درصورت فسخ یکی از شرکا
۲- انحلال شرکت مختلط با موافقت تمام شرکا امکان پذیر است.
۳- ورشکسته شدن یکی از شرکای ضامن، انحلال شرکت مختلط را در پی دارد.
۴- فوت و محجوریت شریک یا شرکای تضامنی به انحلال شرکت منجر می‌شود.
۵- درصورتی که یکی ازشرکاء به دلایلی انحلال شـرکت را از محکمـه تقاضـا نمایـد و محکمه آن دلایل را موجه دانسته حکم به انحلال بدهد.
ثبت انحلال شرکت نسبی
در خصوص مقررات شرکت نسبی شرایط انحلال در ماده ۱۸۹ قانون تجارت گفته شده :
مفاد ماده ۱۲۶ (جز مسئولیت شرکاء که به نسبت سرمایه آن‌ها است) و مواد ۱۲۷ تا ۱۳۶ در شرکت‌های نسبی نیز جاری است.
که مادۀ ۱۳۶ به موارد انحلال شرکت تضامنی پرداخته است. یعنی شرایطی که در آن انحلال شرکت نسبی اتفاق می‌افتد مانند شرایط منحل شدن یک شرکت تضامنی است.